Czy wiesz, że ZDJĘCIA MAJĄ WPŁYW NA SAMOOCENĘ DZIECI

Jest prawie początek lata w pandemii i czuję się jak skrzyżowanie zombie z niedźwiedziem budzącym się ze snu w dniu świstaka. Wiesz, co mi poprawia humor i gruntuje w przekonaniu, że mam fajne życie i że to tylko taki etap? Moje albumy ze zdjęciami i fotografie na ścianach.

MIGAWKI (NIE)ZWYŁYCH CHWIL

Odkąd pamiętam zdjęcia w mojej rodzinie były ważne – moi dziadkowie i rodzice robili zdjęcia na naszych wyjazdach i podczas wyjątkowych momentów, mam też trochę kadrów ze zwykłych chwil. Spotkanie z malutkim kuzynem, zabawa na dywanie z babcią, mama robiąca na drutach. Kojarzę też zdjęcia z momentów przełomowych – na przykład kupienie… cinquecento. Kto pamięta, że był moment, kiedy to było całkiem duże wydarzenie? Ja w moich zbiorach mam zdjęcie starej Skody, które darzę wielkim sentymentem, bo to był pierwszy samochód, który kupiliśmy z mężem.

ZDJĘCIA MOGĄ BYĆ OSOBISTĄ DEKORACJĄ

Zdjęcia są pięknym elementem naszego życia. Mogą sprawiać, że nasze otoczenie jest bardziej przytulne i czujemy się w nim jak w domu. Jeśli w domu mamy na ścianach ramki ze zdjęciami, na półkach fotoksiążki albo albumy na zdjęcia, miejsce wydaje się nam bardziej „nasze” i może lepiej nam służyć przywołując różne wspomnienia. Kojarzę wywiady z osobami podróżującymi zawodowo po całym świecie, w których jest mowa o tym, że podróżują oni ze zdjęciami albo jakimiś niewielkimi bibelotami, które sprawiają, że pokój hotelowy jest choć namiastką domu.

MOGĄ BYĆ TEŻ CZYMŚ WIĘCEJ NIŻ TYLKO PAMIĄTKĄ

Okazuje się jednak, że są one nie tylko ozdobą albo pamiątką. Fotografie mogą mieć ważny wpływ na nasze samopoczucie i samoocenę. Był taki moment, kiedy w telewizji bardzo popularny był program „Jak dobrze wyglądać nago” [1]. Fotograf, który ten program prowadził, wiedział, że przez zdjęcia może dać kobietom więcej pewności i wiary w siebie. Kobiety najpierw przechodziły metamorfozę swojego wyglądu, a potem brały udział w sesji buduarowej. Im samym często trudno było uwierzyć, że wyglądają lepiej niż myślą. Akceptacja swojego wyglądu podczas sesji była pierwszym krokiem do akceptacji siebie.

PLAGA WSPÓŁCZESNOŚCI – ZABURZONY OBRAZ CIAŁA

Codziennie zalewani jesteśmy doskonałymi obrazami z Instagrama i innych serwisów, które u wielu dorosłych powodują kłopoty z akceptacją naszych normalnych, codziennych ciał. Dodatkowo odkąd jestem mamą zaczęłam też zastanawiać się, jak wzmacniać samoocenę mojego dziecka i kształtować zdrowy obraz ciała. Zaburzony obraz własnego ciała jest moim zdaniem jednym z bardzo ważnych aktualnie problemów. Dzieci często widują dookoła siebie jedynie doskonałe i poprawione graficznie ciała wierząc, że z ich ciałem jest coś nie tak. Szerzej piszą o tym dwie wspaniałe kobiety – Magda Korczyńska i Magdalena Falińska – tworzące Jak Wychowywać Dziewczynki. W tekście „Samoocena wyglądu polskich dziewczynek” napisały

Z badań przeprowadzonych w Wielkiej Brytanii (1) wynika, że już 5-letnie dziewczynki potrafią być zaniepokojone swoim wyglądem. Jedna czwarta 7-latek przynajmniej raz próbowała się odchudzać. A jedna trzecia chłopców w wieku 8-12 lat stosuje dietę by schudnąć. [2]

Cytat z bloga Jak Wychowywać Dziewczynki

Chciałabym mieć w ręku jakiekolwiek narzędzia, które pomogą mi dbać o dobrostan dzieci, w tych dziwnych czasach kultu doskonałych obrazów. Okazuje się, że takie narzędzie mam dosłownie pod ręką.

ZDJĘCIA MOGĄ WSPIERAĆ SAMOOCENĘ DZIECI

Kiedy szukałam informacji o roli zdjęć w życiu innych ludzi, natknęłam się na szalenie ciekawą sprawę. Zdjęcia mogą mieć pozytywny wpływ na samoocenę naszą i dzieci. Te same zdjęcia, które są na wyciągnięcie naszej ręki – zdjęcia z telefonu czy aparatu. Ich wywoływanie i eksponowanie okazuje się jeszcze ważniejsze niż wcześniej myślałam. O samoocenie dorosłych będę jeszcze pisać, a teraz chciałam Wam pokazać, że warto wykorzystać swoje zdjęcia i ich wpływ w kontekście dziecięcej samooceny.

Na wielu anglojęzycznych blogach fotograficznych można znaleźć teksty namawiające rodziny do sesji zdjęciowych powołujące się na pewne badania. Miały one potwierdzić, że praca ze zdjęciami ma pozytywny wpływ na samoocenę dzieci. Dociekliwy ze mnie człowiek, więc odnalazłam źródło tych informacji. Publikację z badania znajdziesz tutaj, a moje podsumowanie znajdziesz na podstronie Związki fotografii i psychologii człowieka. W kilku słowach – dzieci, które robiły sobie zdjęcia, a następnie wklejały je do albumów, o 37% częściej zachowywały się tak, jakby ich samoocena była wysoka. U dzieci, które również robiły sobie zdjęcia, ale do albumów wklejały zdjęcia zwierząt ta zmiana wyniosła 9% [3]. Badanie było małe a wpływ na wyniki mogło mieć dużo więcej czynników niż same zdjęcia.

Nie jest to jednak jedyne źródło informacji o pozytywnym wpływie zdjęć na psychologię człowieka. W miarę rozrastania się tego bloga będę dodawać kolejne opisy badań i prac naukowych na stronie Związki fotografii i psychologii człowieka. Artykuły blogowe na ten temat znajdziesz w kategorii Pozytywna narracja i psychologia.

SKORO MASZ ZDJĘCIA, KORZYSTAJ Z NICH

Idąc tropem zdjęć i zdrowia psychicznego trudno nie natknąć się też na pochodzącą z Vancouver Judy Weiser. Jest licencjonowaną psycholożką, arte terapeutką i jedną z pionierek fotografoterapii. Od 20 lat korzysta z fotografii jako elementu wspierającego proces zdrowienia swoich klientów. Weiser w jednej z publikacji pisze, żeby nie przywiązywać się zbytnio do sposobu w jaki korzystamy ze zdjęć. Ważne jest byśmy zdjęcia robili, przechowywali i rozmawiali o nich. Właśnie to ma największe znaczenie dla dzieci, a nie sam sposób korzystania z nich (na przykład wywieszanie na ścianie albo w ramkach). Weiser sugeruje też, by włączać dzieci proces dbania o zdjęcia, wybierania ich i wyświetlania – na przykład w ramkach elektronicznych. Warto też rozmawiać z dziećmi o zdjęciach, a więc pytać co widzą, co im się w zdjęciu podoba lub nie. Jest to sposób, by dzieci wyraziły swoje myśli, uczucia i opowieści, które zdjęcia przywołały.

Niech dzieci będą zaangażowane w portrety i sesje rodzinne – wybieranie stroju, pomysły na miejsca, gdzie zdjęcie miałoby powstać.

Judy Weiser

Kiedy dzieci dorastają coraz mniej ważna staje się dla nich rodzina, a ważniejsza staje się grupa rówieśnicza. Zdjęcia nadal jednak mogą pomagać w tworzeniu obrazu siebie – pytajmy młodzież kto jest na ich zdjęciu, gdzie zostało zrobione albo dlaczego. Taka rozmowa może nastolatkowi również pomóc zrozumieć własne uczucia, czy zastanowić się nad zmieniającym się ciałem. [4]

Judy Weiser nie jest odosobniona w podkreślaniu, jak ważne są zdjęcia. Profesor Geoff Beattie, Dziekan Wydziału Psychologii Uniwersytetu w Manchesterze, cytowany przez Daily Mail powiedział: „nie możemy nie doceniać, jak fotografie wzmacniają nasze więzi z innymi i nasze miejsce wśród nich. Spajają nasze poczucie bycia częścią czegoś większego.” [5]

Dla dzieci fotografie są częścią procesu socjalizacji, uczenia się kim są i jakie mają miejsce w rodzinie. Rozmieszczając w domu zdjęcia dzieci z różnych okresów ich życia pokazujemy, że jesteśmy z nich dumni.

prof. Geoff Beattie

Kiedy znalazłam te wszystkie informacje od razu postawiłam w pokoju dziecięcym zdjęcia, na których jest cała rodzina i okazało się to strzałem w dziesiątkę. Kiedy wieczorem opowiadamy sobie, co dobrego nas spotkało w ciągu dnia, córka często mówi, że cieszy się, że ma w pokoju ramki ze zdjęciami rodziny. Kiedy stawiałam te ramki, nie sądziłam, że w 2020 roku staną się one tak ważne również dla mnie. 2020 rok był pierwszym rokiem w całym moim życiu, kiedy nie widziałam się na żywo z członkami mojej najbliższej rodziny. Zdjęcia w ramkach i albumach pozwalają mi poczuć się choć trochę bliżej nich.

A jak Ty korzystasz ze zdjęć w swoim życiu? Przeglądasz je choć czasem? Z moich rozmów wynika, że najczęściej biedne zdjęcia toną na komórce i płaczą, że nikt ich nie ogląda. Dlatego mam dla Ciebie propozycję.

ŹRÓDŁA

1. How to look good naked [online]. Dostęp 25.02.2021: https://www.channel4.com/programmes/how-to-look-good-naked/episode-guide/series-1

2. Samoocena wyglądu polskich dziewczynek. Pięknym żyje się łatwiej [online]. Dostęp 25.02.2021: https://jakwychowywacdziewczynki.pl/samoocena-wygladu-polskich-dziewczynek/

3. Ammerman M. S., Fryrear J. L.: Photographic enhancement of children’s self‐esteem. Psychology in the Schools. t. 12, wyd. 3, s. 319-325. [dostęp 24.02.2021]. Dostępny: https://doi.org/10.1002/1520-6807(197507)12:3<319::AID-PITS2310120315>3.0.CO;2-X

4. Cummins C.: Can Family Pictures Boost Your Child’s Self-Esteem? The Experts Speak [online]. Dostęp 25.02.2021: http://www.glowimagery.com/family-photo-benefits-childrens-self-esteem/

5. Family photographs can help develop child’s positive self-image, Mail Online [online]. Dostęp 25.02.2021: https://www.dailymail.co.uk/health/article-1117243/Family-photographs-help-develop-childs-positive-self-image.html